آفت
آفت (canker sores ; ophthous ulcer)، به زخم های دردناکی گفته می شود که در مخاط دهان به وجود می آیند و در زن ها شایع تر از مردها هستند. آفت ، مسری و سرطانی نیست و تبدیل به سرطان نمی شود.
زخم های آفتی اغلب کوچک، بسیار دردناک و کم عمق هستند و غشای خاکستری رنگی روی آنها را می پوشاند و حاشیه آن ها به وسیله هاله ای قرمز رنگ احاطه می شود. آفت معمولا بعد از ۱۰ تا ۱۴ روز خود به خود بهبود می یابد.
آفت ممکن است بر روی لب ها، لثه، داخل گونه ها، بر روی زبان و یا زیر آن، کام و گلو ایجاد شود.
معمولا تعداد زخم آفت بین ۱ تا ۳ عدد است ولی گاهی تعداد آن به ۱۰ تا ۱۵ زخم هم می رسد.
معمولا زخمها در ۲ تا ۳ روز اول بسیار دردناک هستند.
آفت به چه علت ایجاد می شود؟
علت دقیق آفت معلوم نشده است اما به نظر می رسد اضطراب، استرس های جسمانی یا عاطفی، تنش پیش از عادت ماهانه، آسیب دیدگی مخاط دهان در اثر ناهموار و خشن بودن دندان های مصنوعی، خوردن غذاهای داغ، مسواک زدن همراه با وارد آوردن ضربه به مخاط دهان، دستکاری های دندانپزشکی، گاز گرفتن، ضربه، قاعدگی، حاملگی، یائسگی، آلرژي (مثل تب یونجه، آسم، حساسیت غذایی و دارویی)، استعداد خانوادگی، نقص سیستم ایمنی، بعضی بیماری های خونی، تحریک حاصل از غذاهایی مثل شکلات و غذاهای ترش و اسیدی (مانند سرکه و غذاهای دودی)، آجيل ها، چیپس های شور و عفونت های ویروسی از علل ایجاد کننده آفت باشند.
درمان و پیشگیری
- حداقل ۲ بار مسواک زدن دندان ها و همینطور استفاده مرتب از نخ دندان.
- مراجعه به پزشک یا دندانپزشک برای یافتن عامل ایجاد آفت.
- رعایت بهداشت دهان به منظور پیشگیری از عفونت ثانویه، از طریق استفاده از دهان شویه کلرهگزیدین یا آب نمک رقیق.
- استفاده از ضد دردهایی مثل شربت دیفن هیدرامین و بنزیدآمین (به شكل ۳ بار در روز، قبل از غذا)
- جلوگیری از استرس و اضطراب و خودداری از وارد کردن هر نوع ضربه به دهان.
- عدم مصرف غذاهای آلرژی زا و محرکه از جمله پیاز، فلفل، سیر، گردو، کالباس، سوسیس و چیپس.
- تمیز کردن زخم ها با گوش پاک کن آغشته به پراکسید هیدروژن ۲ درصد.
- اگر خمير حاوی استروییدی مانند تریامسینولون استوناید به محض شروع آفت بر روی آن مالیده شود از ایجاد درد پیشگیری می کند.
- نوشیدن زیاد مایعات
- رژیم غذایی متعادل
- خوردن شیر، ژله، ماست و بستنی، باعث می شود کمتر احساس درد کنید.
- اکثر زخم های آفتی بدون باقی گذاشتن جوشگاه در مدت حدود ۲ هفته، بهبود می یابند.
- حملات مکرر آفت شایع اند و ممکن است به صورت یک زخم، حداکثر ۲ تا ۳ بار در سال تا بروز بدون وقفه چندین زخم در سال ایجاد شوند.
- معمولا از کودکی یا جوانی شروع می شود و ممکن است با افزایش سن، تعداد دفعات ایجاد آن کاهش یابد و یا دیگر ایجاد نشود.
- آفت های شدیدی که موجب دشواری خوردن و آشامیدن می شوند ممکن است با کم آبی بدن همراه شوند.
- در صورت بروز تب 38 درجه سانتی گراد یا بالاتر؛ عدم شروع بهبود آفت در عرض ۳ روز ( با وجود درمان)، غیر قابل تحمل بودن درد و همینطور کم شدن وزن کودکی که دچار آفت است، باید به پزشک مراجعه شود.
