دهان و دندان نیز مانند دیگر اعضای بدن فرآیند پیری را تجربه می کنند. پس از سن ۵۵ سالگی تغییراتی در وضعیت سلامت دهان ایجاد می شود؛ بنابراین مراقبت از دهان و دندان بعد از ۵۵ سالگی و پیش از آن امری مهم است. از آنجا که دندان ها سال ها با غذاها، نوشیدنی ها، باکتری ها و… کلنجار می روند، ضعیفتر و نازکتر می شوند و حتی ممکن است دچار تغییر رنگ شوند. افراد بالای ۵۵ سال بیش از سایرین در معرض خطر پوسیدگی دندان و بیماری های لثه قرار می گیرند. هرچند با رعایت برخی نکات ساده و توجه به بهداشت دهان و دندان، می توان سلامت دهان و دندان ها را حفظ کرد.
شکننده تر شدن دندان ها
با افزایش سن، دندان ها شکننده تر شده و احتمال شکستن یا لب پر شدن آن ها بالا می رود. این اتفاق باعث به وجود آمدن باکتری هایی در دهان می شود که موجب پوسیدگی دندان می گردد. شکستن دندان ها ممکن است بر اثر حادثه، جویدن غذای سفت یا دندان قروچه اتفاق بیفتد. اولین نشانه شکستگی دندان نیز درد در هنگام جویدن می باشد.
کاهش تولید آب دهان
هرچه سن بالاتر می رود، احتمال ابتلا به خشکی دهان نیز افزایش می یابد، زیرا از میزان تولید آب دهان کاسته می شود. آب دهان، دهان را شست و شو می دهد، از میزان باکتری های دهان و همینطور تخریب دندان ها توسط مواد اسیدی می کاهد. آب دهان به بازسازی مینای دندان نیز کمک می کند. یکی از مهمترین دلایل کاهش تولید آب دهان در سنین بالا، استفاده از داروهای مرتبط با برخی بیماری ها می باشد. برای پیشگیری از خشکی دهان باید از مصرف خوراکی هایی مانند مشروبات الکلی، کافئین، غذاهای ادویه دار و نیز کشیدن سیگار خودداری کرد؛ از آدامس های بدون قند (یا گذاشتن لیمو ترش در دهان) و دهانشویه های آنتی باکتریال برای افزایش تولید آب دهان استفاده کرد و در صورت نیاز به دندانپزشک مراجعه نمود.
مشکلات پوسیدگی دندان
دو گروه از افرادی که بیش از سایرین دچار پوسیدگی دندان می شوند، کودکان و نیز بزرگسالان بالای ۵۵ سال هستند. به همین دلیل مراقبت از دهان و دندان بعد از ۵۵ سالگی یکی از مهمترین مسائلی است که دندانپزشک ها به آن اشاره می کنند. حداقل ۹۳ درصد از بزرگسالان تا سن ۶۵ سالگی به پوسیدگی دندان دچار می شوند و حداقل پنج درصد از بزرگسالان به دلیل پوسیدگی دندان و بیماری های لثه، دندان ندارند.
اگر بیش از ۵۵ سال دارید، باید نسبت به بهداشت دهان و دندانتان حساس باشید. به جای دو بار در روز، بهتر است که پس از هر وعده غذایی مسواک بزنید. روزی یک الی دو بار از نخ دندان استفاده کنید. دهانتان را با دهانشویه بشویید تا باکتری های آن از بین بروند و از خوردن غذاها و نوشیدنی های اسیدی اجتناب کنید. پوسیدگی دندان در هر سنی قابل پیشگیری است.
بیماری لثه
بیماری لثه اغلب با پوسیدگی دندان همراه است. بزرگسالان زیادی در سرتاسر جهان با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند که افراد بالای ۵۵ سال بیش از سایرین در معرض خطر هستند. هنگامی که شما غذای شیرین می خورید، قند موجود در غذا با باکتری های دهان ترکیب شده و باعث تولید پلاک (یا مواد اسیدی که موجب پوسیدگی دندان می شوند) می گردد. پلاک تولید شده بر روی خط لثه قرار گرفته و برای لثه مشکل ایجاد می کند. پلاک ها پس از مدتی لثه را نرم کرده و باعث افتادن دندان ها می شوند. به همین دلیل است که اغلب افراد در سنین پیری دندان های کمی در دهان دارند؛ البته اگر مراقبت کافی از دهان و دندان به عمل بیاید، می توان به طور کامل از این اتفاق پیشگیری کرد. اگر بالای ۵۵ سال دارید، بهتر است که برای اجتناب از این اتفاق، سالی دو بار یا بیشتر به دندانپزشک مراجعه کنید تا در صوت بروز نشانه های بیماری لثه، سریعا تحت درمان قرار بگیرید. این کار از افتادن دندان ها پیشگیری کرده و باعث حفظ سلامتی دهان و دندان می شود.
نقش سلامت دهان و دندان در کاهش فشار خون
تغییر وضعیت ظاهری دندان ها
بسیاری از افراد بالای ۵۵ سال کم کم متوجه تغییراتی در دندان های خود می شوند؛ از جمله اینکه دندان هایشان نازکتر شده و رنگشان تغییر می کند. این اتفاق حتی اگر به خوبی از دندان هایتان مراقبت کرده باشید نیز می افتد. البته اگر این اتفاق پیش از ۵۵ سالگی بیفتد، ممکن است به دلیل نوع غذاها و نوشیدنی های مصرفیتان باشد.
هرچه غذای بیشتری به دندان ها برخورد کند و بهداشت دهان و دندان کمتر رعایت شود، مینای دندان (سخت ترین عضو بدن انسان) به مرور زمان نازکتر شده و عاج داخلی دندان (لایه زیر مینای دندان که از مینا نرمتر است) بیشتر نمایان می شود و دندان ها شفاف به نظر می رسند و به همین دلیل باکتری ها و عفونت ناشی از پوسیدگی سطحی دندان راحت تر به بخش مرکزی دندان (مغز دندان) و عصب ها و رگ های خونی آن می رسند. مرتب مسواک زدن و استفاده از نخ دندان و کم کردن مصرف نوشیدنی های رنگ دار مانند چای، نوشابه و آبمیوه ها به پیشگیری از این واقعه کمک می کند.
تغییر شکل فک و صورت
با افزایش سن به مرور زمان دندان ها و دهان فرد تغییر اندازه و شکل می دهند. دهان برخی افراد کوچکتر شده و بنابراین دندان ها جای کافی نداشته و نامرتب و بهم ریخته می شوند. می توان برای جلوگیری از این پدیده، شب ها از نگهدارنده و قالب های دندانی و همینطور ارتدونسی نامریی برای صاف و مرتب نگاه داشتن دندان ها استفاده کرد.
منابع:
یک پاسخ