بیماری های رایج دهان و دندان

مشکلات دهان و دندان اگرچه همیشه آزار دهنده هستند، اما خبر خوب این است که بسیاری از آنها به راحتی قابل پیشگیری هستند. دو بار در روز مسواک زدن، نخ دندان زدن روزانه، درست غذا خوردن و معاینات منظم دندان از اقدامات اساسی در جلوگیری از مشکلات دندانپزشکی است. همچنین آموزش دیدن در خصوص مشکلات شایع و بیماری های دهان و دندان و اطلاع از نحوه پیشگیری و درمان آنها نیز خود یکی از راهکار های موثر است. در اینجا لیستی از مشکلات رایج دهان و دندان را با هم بررسی کرده و نحوه عمل را در هنگام مواجهه با هریک از آنها را بیان می کنیم.

بوی بد دهان

بوی بد دهان، که به آن halitosis نیز گفته می شود یکی از مشکلات شایع اغلب افراد است، مشکلی که می تواند علاوه بر آزار دهنده بودن برای فرد، خجالت آور هم باشد و بر روی فعالیت های اجتماعی او اثر گذار باشد. مطابق مطالعات دندانپزشکی، حدود 85 درصد از افراد با بوی بد دهان در زندگی مواجه شده اند. بیمار شدن لثه ها، پوسیدگی دندان ها، سرطان دهان، خشکی دهان و باکتری های موجود در زبان از جمله عواملی هستند که می توانند باعث بوی بد دهان شود. اغلب افراد در این شرایط از دهانشویه برای رفع بوی بد دهانشان استفاده می کنند که البته تنها یک راهکار کوتاه مدت است و فقط برای زمان اندکی بوی بد دهان را کاور می کند و آن را درمان نمی کند. لذا توصیه می شود که چنانچه بوی بد دهانی مزمن دارید، برای بررسی و ریشه یابی دقیق مشکل و رفع آن حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان که به عنوان حفره نیز شناخته می شود، دومین بیماری شایع پس از سرماخوردگی در دنیاست. پوسیدگی دندان هنگامی رخ می دهد که پلاک، ماده چسبنده ای که روی دندان ها ایجاد می شود با قندها و یا نشاسته ها ترکیب شود. باکتری های تشکیل دهنده ی این لایه چسبناک، از مواد غذایی مانده در لابلای دندان ها تغذیه می کنند و با تجزیه آنها اسیدهایی را ایجاد می کند که به مینای دندان حمله می کنند و منجر به پوسیدگی و یا همان حفره در دندان می شوند که گاهی به زبان عامیانه کرم خوردگی نیز گفته میشود و در هر سنی ممکن است رخ دهد و به سن کودکی محدود نمی شود.  بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها، مسواک زدن دو بار در روز، نخ دندان کشیدن روزانه و معاینات منظم دندانپزشکی است. خوردن غذاهای سالم و پرهیز از تنقلات و نوشیدنی هایی که قند زیادی دارند نیز راهی مفید برای جلوگیری از پوسیدگی دندان است.

بیماری لثه (پریودنتال)

بیماری لثه، که به عنوان بیماری پریودنتال نیز شناخته می شود، عفونت لثه های اطراف دندان است. همچنین یکی از اصلی ترین دلایل ریزش دندان در بین بزرگسالان همین عارضه می باشد. برخی مطالعات نشان داده که ممکن است بین بیماری های قلبی و بیماری پریودنتال ارتباط وجود داشته باشد. این عارضه اغلب بعد از 30 سالگی بیشتر رخ می دهد. سیگار کشیدن یکی از مهمترین عوامل ایجاد این بیماری است. دیابت و خشکی دهان نیز خطر افزایش ابتلا به بیماری های پریودنتال را افزایش می دهد. علائم این بیماری شامل بوی بد دهان، قرمزی و تورم  لثه یا خونریزی آنها، حساس شدن دندان ها و جویدن دردناک است. بررسی های منظم دندانپزشکی به همراه مسواک زدن حداقل دو بار در روز و استفاده روزانه از نخ دندان، نقش مهمی در پیشگیری از بیماری لثه دارد. در صورت وجود علائم بیماری لثه باید به دندان پزشک خود مراجعه کنید تا با درمان به موقع از عوارض بیشتر این بیماری مانند از بین رفتن دندان جلوگیری شود.

سرطان دهان

سرطان دهان یک بیماری جدی و کشنده است که میلیون ها نفر را مبتلا می کند. بنیاد سرطان دهان و دندان تخمین می زند که در ایالات متحده هر ساعت یک نفر در اثر سرطان دهان می میرد و این آمار نشان دهنده رایج بودن این بیماری است، اما در صورت تشخیص و درمان در مراحل اولیه، اغلب افراد مبتلا به این بیماری قابل درمان هستند. این بیماری اغلب در افراد بالای 40 سال مشاهده می شود و بزرگترین عوامل مسبب آن مصرف الکل و دخانیات از جمله جویدن تنباکو است. علائم سرطان دهان یا گلو شامل زخم ها، برآمدگی ها یا ناهمواری های دهان است. همچنین ممکن است در جویدن یا جابجایی زبان یا فک خود تغییری احساس کرده و دچار مشکل شوید. ویزیت های منظم دندانپزشکی می تواند به ابتلا به سرطان دهان در مراحل اولیه کمک کند. ممکن است لازم باشد که در مراجعات بعدی خود حتما از دندانپزشک خود بپرسید که آیا معاینه سرطان دهان بخشی از معاینات معمول آنهاست یا خیر.

زخم های دهان

انواع مختلف زخم دهان وجود دارد و می توانند مزاحم و آزار دهنده باشند اما اغلب این مشکلات چنانچه در طول یک یا دو هفته مرتفع شوند، معمولاً موضوع مهمی برای نگرانی نیستند و به خودی خود برطرف می شوند. زخمهای متداول دهان، زخمهایی هستند که در داخل مخاط دهان بوجود می آیند و نه روی لبها. این تاول ها یا زخم ها مسری نیستند اما برخی تاول ها مانند تبخال که ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس هستند و در لبه لب ها و در بخش خارجی ظاهر می شود و مسری هستند. نوع دیگری از زخم های دهانی، برفک دهان می باشد این زخم یک عفونت قارچی دهان است که در نوزادان بیشتر دیده می شود. برفک دهان یک عفونت خفیف است و به ندرت عوارض ایجاد می‌کند با این وجود برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می‌تواند خطر ساز باشد.

فرسایش دندان

فرسایش دندان به معنی از بین رفتن ساختار دندان است و در اثر حمله اسید به مینای دندان ایجاد می شود. علائم و نشانه های فرسایش دندان ها از حساسیت تا مشکلات شدیدتر مانند ترک خوردگی متفاوت است. فرسایش دندانها از آنچه مردم فکر می کنند متداول تر است، اما می توان با رعایت بهداشت دهان و دندان به راحتی از آن جلوگیری کرد.

حساسیت دندانی

حساسیت دندان ها یک مشکل شایع است که میلیون ها نفر را مبتلا می کند. اصولاً حساسیت دندان شامل احساس درد یا ناراحتی در دندان ها پس از مصرف مواد غذایی شیرین، هوای سرد، نوشیدنی های گرم، نوشیدنی های سرد یا بستنی است. برخی از افراد با دندانهای حساس حتی در حین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیز احساس ناخوشایندی را تجربه می کنند. خبر خوب این است که دندانهای حساس قابل درمان هستند. دندانهای حساس همچنین می تواند نشانه دندان ترک خورده یا آبسه دندان باشد که باید توسط دندانپزشک شما معاینه و سپس معالجه گردند. خمیردندان های ضد حساسیت یکی از راهکار های مناسب برای این افراد است. این خمیردندان ها با داشتن ترکیبات موثر منجر به دپلاریزه شدن هدایت عصبی در دندانها شده و پاسخ رشته عصبی به محرک ها را کاهش می دهد. استفاده مداوم از خمیردندان های ضدحساسیت به تدریج منجر به کاهش حساسیت و دردهای ازاردهنده خواهد شد.

اورژانس های دندانپزشکی

در حالی که بسیاری از دردهای دندانی و فوریت های دندان را فقط با مراجعه منظم به دندانپزشک می توان از آن جلوگیری کرد، اما گاهی برخی حوادث غیرقابل پیش بینی نیز ممکن است اتفاق بیقتد و یک مشکل اورژانسی را ایجاد نماید. مشکلاتی از قبیل شکستن یا ترک خوردن ناگهانی دندان در اثر ضربه، دندان آبسه کرده و یا لثه زخمی شده در اثر حادثه، شکستگی یا در رفتگی فک یا بریدگی شدید در زبان، لب و فضای دهانی و … اینها همگی از موارد اورژانس پزشکی هستند و باید سریعا تحت درمان قرار گیرند.

لبخند غیر جذاب

در حالی که یک لبخند غیر جذاب از نظر فنی یک “مشکل دندانپزشکی” نیست، اما از این جهت در دسته بیماری های رایج دهان و دندان قرار میگیرد که بسیاری از بیماران به دنبال معالجه این مشکل از طریق دندان های خود هستند. نامرتبی دندان‎ها از جمله شایع‎ترین این دلایل است که چون می‎تواند ظاهر فرد را تحت تاثیر قرار دهد، لبخند او را نیز غیر جذاب خواهد کرد. یک لبخند غیر جذاب می تواند اعتماد به نفس یک فرد را پایین بیاورد. خوشبختانه با پیشرفت فناوری ها و تحولات امروز، هر کس می تواند لبخندی زیبا داشته باشد. سفید کردن دندانها، کاشت دندان، ارتودنسی و یا سایر کارهای آرایشی دندانپزشکی  همگی از جمله راهکارهایی است که میتواند لبخند رویایی بیماران را به آنها القا کند.

منبع

https://www.verywellhealth.com/top-common-dental-problems-1059461

گردآوری

فاطمه شهابی؛ واحد تحقیق و توسعه گروه صنعتی پاکشو