مسواک دستی
رایج ترین شکل مسواک موجود در خانه ها به طور معمول مسواک دستی است. چهار وجه متمایز کننده مسواک های دستی عبارتند از: سختی مویه مسواک، فرم سری مسواک، الگوی مویه مسواک و طراحی دسته. برای اکثر قریب به اتفاق مردم، مسواک با موی نرم راحت ترین و مطمئن ترین انتخاب خواهد بود. بر اساس میزان فشار دستان در هنگام مسواک زدن، مسواک های دارای برس سخت و سفت می توانند به لثه ها، سطح ریشه و مینای دندان آسیب زده و یا از آن محافظت کنند.
میزان سختی مویه یا برس مسواک دستی
مسواک دارای موی نرم برای اکثر افراد مناسب است، اما مسواک های با موی متوسط و محکم نیز موجود است. مزیت استفاده از مسواک سخت تر این است که مانع از شکل گیری پلاک می شوند و در مواردی که پلاک دندانی شکل گرفته به کاهش آن کمک می کند. اما اگر در انتخاب مسواک به میزان فشار دست بر دندان ها توجه نشود، ضخامت بیش از اندازه برس ممکن است لثه ها را تحریک و حتی مینای دندان را از بین ببرد. در بسیاری از موارد حساسیت های دندانی، ناشی از سختی بیش از حد برس بر دندان ها است.
شکل سری مسواک دستی و مزیت انواع
سری مسواک های دستی به شکل متداول گرد یا مربعی هستند. از نظر انجمن دندانپزشکان مسواک های بیضی شکل و گرد از طراحی مناسب تری برای تمیزکردن فضای پشت و پهلوی دندان های آسیاب دارند.
الگوی مویه برس مسواک دستی
چندین الگو مختلف مویه برس مسواک دستی وجود دارد که در تمیز کردن دندان ها موثر است. انواع معمول آن شامل مویه های موج دار، کراس شکل، مخروطی و مویه های دایره شکل صیقل دهنده و پولیشی می باشد. در انتخاب مویه ها باید مطابق نظر دندانپزشک تصمیم گیری شود و میزان طراحی منطبق با رضایت فرد می بایست در نظر گرفته شود.
طراحی دستگیره مسواک دستی
چهار طرح اصلی دسته مسواک های دستی شامل مسواک های صاف بی زاویه، دسته های زاویه دار، بدون لغزش و انعطاف پذیر است. دسته مسواک با طراحی مناسب، به راحتی دسترسی به هر سطح دندان از جمله پشت دهان را آسان می کند.
مسواکهای دستی اکولوژیکی
مسواکهای دستی از نوع اکولوژیک با استفاده از مواد زیست محیطی به مراتب اثرات مخرب کمتری برای اکوسیستم دارند. با طراحی دسته های چوبی بامبو و سری های قابل تعویض از تولید مضاعف پلاستیک جلوگیری می کنند و باعث کاهش آلودگی محیطی می شود. از آنجا که بیشتر افراد امروزه از مسواک های ساخته شده از پلاستیک استفاده می کنند، جایگزینی این مسواک در ابعاد وسیعی از افزایش آلودگی جلوگیری می کند.
مسواک برقی و اتوماتیک
مسواک برقی و یا اتوماتیک امکان چرخش خودکار مویه ها را بر اساس استانداردهای قابل قبول فراهم می کند و بخش هایی از دندان ها را که به سختی قابل دسترسی هستند تمیز می کند. این برس ها اگر چه گران ترند، اما درهنگام مسواک زدن حجم زیادی از وظیفه عملکردی را بر عهده می گیرد. آنچه کاربر لازم است انجام دهد لمس دکمه شروع به کار است و مسواک کار خود را انجام می دهد. حتی بعضی از مسواک های برقی دارای تایمر هستند تا عملکرد حداکثری مسواک زدن را تا 2 دقیقه ادامه دهند. نتایج بسیاری از تحقیقات نشان می دهد، قدرت چرخش چند جهته برس این نوع مسواک ها در قیاس با حرکت تک جهته مسواک های دستی از بروز التهاب لثه و پلاک می کاهد.
مسواک های برقی بسته به سرعت حرکت آنها به سه نوع اصلی تقسیم می شوند:
مسواک برقی چرخان
مسواک های برقی چرخان دارای اثر نوسانی هستند. این بدان معنی است که سر برس با سرعت زیاد می چرخد و در بسیاری از موارد نیز لزرش ضربانی به دندان ها می زند. حرکت این نوع مسواک عمودی است. با مسواک چرخان، هر دندان باید به صورت جداگانه مسواک زده شوند. اگر در شستشوی دندان های آسیاب عقب خود با مسواک دستی مشکلی دارید؟ مسواک چرخان انتخاب خوبی است. به دلیل کوچک بودن سر برس، به راحتی می تواند به مکان های صعب العبور برسد.
مسواکهای برقی صوتی یا سونیک
مسواک های برقی صوتی دارای یک سر برس بیضی شکل هستند که با سرعت زیاد ضربان ایجاد می کنند. حرکت مسواک های برقی از این نوع نیز عمودی است با این حال برای پوشش کامل دندان ها، باید همان حرکات دستی را که با مسواک دستی انجام می شود، در مسواک های برقی صوتی نیز انجام شود. برای آن دسته از افراد که مایل هستند کنترل مسواک زدن به دستان خود بگیرند مسواک سونیک انتخاب خوبی است.
برس برقی بین دندانی
مسواک برقی بین دندانی را برس پروگزیمال نیز می نامند، یک برس کوچک است که معمولا یکبار مصرف است. این برس دارای یک دسته پلاستیکی زاویه دار قابل استفاده مجدد یا یک دسته انتگرال است که برای تمیز کردن بین دندان ها و بین سیم های بریس های دندان و دندان های ارتودنسی استفاده می شود. به طور خلاصه کاربرد این مسواک برای تمیز کردن فضای بین دندانی (شکاف های بزرگ) است. نتایج تحقیقات نشان داده شده است که استفاده از مسواک های بین دندانی همراه با مسواک روزمره، هم از پلاک و هم از بروز التهاب لثه در مقایسه با مسواک زدن بدون آن جلوگیری می کند.
قلم موی پروکسی و یا مسواک سولکا
قلم موری پروکسی به طور خاص برای تمیز کردن خط امتداد لثه ی مجاور دندان استفاده می شود. مویه های مسواک سولکا معمولاً به شکل پیکان، نوک تیز شکل هستند تا سازگاری نزدیکتر و بهتری را با لثه ها فراهم کنند. این قلم مو، مسواک ایده آل برای تمیز کردن مناطق دشوار قابل دسترس مانند بین تاج دندان ها، پل و دندانهای متراکم است. بسیاری از دندانپزشکان این برس را مناسب دندان های ایمپلنت می دانند.
برس اند تافت
این یک سر برس کوچک گرد است که از هفت دسته موی نایلونی نرم و محکم بسته بندی شده تشکیل شده است. موهای مرکز می توانند به عمق بیشتری برسند و عملکرد پاکسازی بهتری داشته باشند. دسته برس از نظر ارگونومیک محکم طراحی شده است. در نتیجه برای کنترل و دقت لازم برای تمیز کردن در مواردی که اکثر وسایل کمک تمیز کننده ی دیگر نمی توانند به آن برسند موثر و کاربردی است. خلف دندان های عقل (دندان های آسیاب سوم)، ساختارهای ارتودنسی (بریس ها)، دندانهای در هم فشرده و دندان سطوحی که در کنار دندان های از دست رفته قرار دارند را می توان از آن دسته نامید. برای تمیز کردن مناطق اطراف ایمپلنت، پل، دندان مصنوعی و سایر مصنوعات دندانی نیز استفاده می شود.
مسواکهای جویدنی
مسواک جویدنی یک مسواک پلاستیکی مینیاتوری است که می توان آن را داخل دهان قرار داد و جوید. مسواک جویدنی به طور کلی توسط مسافران استفاده می شوند و یا گاها در مواقعی که دسترسی به سرویس بهداشتی برای مسواک زدن امکان پذیر نیست. این دیسک منعطف کوچک در طعم های مختلفی مانند نعناع و غیره… موجود و یک بار مصرف است. این مسواک یک دیسک کوچک به اندازه یک قرص با چندین موی سر است که با کمک زبان دور دهان ها می چرخد. سنبله های کوچک به گوشه ها، شکاف ها و فواصل مختلف دندان های می چسبند و تمام مواد غذایی باقی مانده را که در آنها قرار دارند، بیرون می آورند.
مسواک مناسب افراد مسن و میانسال
بر اساس تشخیص اکثر دندانپزشکان انجمن دندانپزشکان استرالیا، افراد میانسال و مسن باید به طورمنظم روزی 2 نوبت هر نوبت تا 2 دقیقه شستشو دهند. بهتر است حرکت مسواک از پشت دندان ها با موی مسواک از خط لثه یا با زاویه 45 درجه شروع شود. بعد به آرامی با یک حرکت دایره ای مسواک به قسمت بعد هدایت شود. در مواقع استفاده از مسواک برقی، باید به دنبال خطوط دندان و منحنی لثه ها، سر مسواک متحرک باید به آرامی از دندانی به دندان دیگر هدایت شود.
صرف نظر از مسواکی که استفاده می شود و انواع آن که در این مطلب به انواع آن پرداخته شد، مسواک زدن با نیرو و فشار زیاد می تواند به سطح دندان این افراد آسیب برساند و در مورد خمیر دندان فقط به اندازه یک نخود در هر بار می بایست اکتفا شود.
مسواک با موی نرم، با سر کوچک و گردن قابل انعطاف در سنین بالا بدون آسیب رساندن به دندان ها و لثه ها، از خونریزی لثه ها جلوگیری می کند و بدون ایجاد پلاک، بطور موثرتری دهان را از باکتری های موجود پاکسازی می کند. همچنین از فشار بیش از حد به مچ دست جلوگیری می شود. مسواک باید با مشاهده اولین علامت سایش یا تغییر فرم مویه ها و یا هر سه ماه یکبار تعویض شود. در صورت ابتلا به ویروس سرما خوردگی و یا کوید 19، پس از درمان، مسواک باید تعویض شود تا مجدداً میکروب های مویی فضای دهان را آلوده نکنند.
گردآوری
مرجان حنیفی – واحد توسعه برند گروه صنعتی پاکشو
منابع
Your toothbrush grows more important as you grow older”. Washington Post: Copyright 2020, Consumer Reports Inc.
https://www.washingtonpost.com/health/your-toothbrush-grows-more-important-as-you-grow-older/2020/06/05/12816c58-9701-11ea-9f5e-56d8239bf9ad_story.html
https://www.preferreddentalcaresantarosa.com/types-of-toothbrush-choosing-the-best-toothbrush-bristl
https://www.ada.org.au/Your-Dental-Health/Older-Adults-65/brushing