بارداری و بهداشت دهان و دندان

هنگام بارداری تغییراتی در سطح هورمون‌های مادر بوجود می‌آید که خطر ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان را افزایش می‌دهد. بنابراین اهمیت ندادن به بهداشت دهان و دندان در این دوره تبعات جبران‌ناپذیری را می‌تواند به همراه داشته باشد.

خطرات ناشی از التهاب لثه در بارداری شامل بیماری های لثه و تولد زودرس نوزاد می شود. لثه ها در زمان بارداری به علت افزایش تولید هورمون، هنگام مسواک زدن بدون آنکه هیچ درد و خونریزی داشته باشند متورم می شوند.
التهاب لثه به دلیل افزایش سطح پروژسترون در زمان بارداری ایجاد می شود این هورمون باعث می شود سیستم ایمنی بدن متفاوت عمل کند. در نتیجه نسبت به باکتری هایی که باعث ایجاد التهاب می شوند واکنش نشان دهند.

مراقبت‌ از دندان‌ها در دوران بارداری

وقتی در حین بارداری نیاز به مراجعه به دندانپزشک داشتید حتما باید با پزشک زنان و زایمان خود درمیان بگذارید تا مواردی که باید رعایت کنید را به شما متذکر شود. هنگام مراجعه به دندانپزشک نیز حتما باید راجع به باردار بودن و داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید. زیرا ممکن است با توجه به شرایط و داروهای مصرفی، دندانپزشک نیاز به تغییر دادن روند درمانی شما شود. مثلا در هنگام استفاده از اشعه‌ی X باید اقداماتی جهت حفاظت از جنین و همچنین غده‌ی تیروئید مادر صورت پذیرد.

آیا بهداشت دهان و دندان در بارداری اثر دارد؟

خطرات ناشی از التهاب لثه در بارداری
التهاب لثه مرحله اولیه بیماری پریودنتال است در صورت عدم درمان، التهاب لثه می تواند به بیماری شدیدتری تحت عنوان پریودنتیت (عفونت دهان) تبدیل شود. این بیماری شکل شدیدتری از بیماری های لثه است که می تواند منجر به ریزش دندان و سایر عوارض مربوط به آن شود.

مطالعات نشان داده اند که بیماری لثه می تواند به تولد زودرس منجر شود و همچنین  موجب کمبود وزن نوزاد هنگام تولد می شود.

شواهد نشان‌دهنده‌ی ارتباط بین بیماری لثه و زایمان زودرس است، زیرا به نظر می‌رسد که بیماری‌های دهان و دندان با افزایش سطح هورمون‌ها باعث می‌شود که لثه‌ها با مواد سمی پلاک‌ها واکنش نشان دهند و منجر به بروز یا تشدید بیماری‌های دهان و دندان شوند که موجب زایمان زودرس و دیگر مشکلات مربوط به بارداری می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی بیماری لثه در دوران بارداری بدتر شود خطر ابتلا به تولد نوزاد نارس وجود دارد. پس حتما باید در خصوص درمان چنین مشکلاتی اقدام کرد. طبق تحقیقات انجمن بارداری، سه ماه دوم بارداری، مناسب‌ترین زمان برای انجام کارهای جزئی مانند پرکردن دندان است.

تومورهای دهان در 10 درصد زنان باردار مشاهده می شوند.
این تومورها سرطانی نبوده، به صورت رشد بخشی از بافت دهان ظاهر می گردند و پس از زایمان خود بخود محو می شوند. تومورهای دهان در دوران بارداری معمولا بدون درد، به رنگ بنفش یا قرمز بوده، اما با خونریزی همراه هستند. در صورتی که این تومورها دردناک و همراه با خونریزی شدید باشند و یا در خوردن فرد اختلال ایجاد کنند، توسط جراحی خارج می شوند.

تورم و بزرگ شدن لثه در دوران بارداری چندان شایع نیست، اما در موارد شدید، لثه ها رشد کرده و ممکن است روی دندان ها را به طور کامل بپوشانند. متخصصان معتقدند که التهاب و تورم لثه ها در دوران بارداری در نتیجه واکنش به باکتری های دهان ایجاد می شوند، بنابراین مهم ترین اقدام در پیشگیری از این اختلالات، رعایت بهداشت دهان و دندان می باشد. در صورتی که بهداشت دهان قبل از شروع بارداری و در طی آن رعایت نشود، تومورهای دهان، التهاب و تورم لثه ها در این دوران حساس، وخیم شده و سلامت مادر و جنین را به خطر می اندازند.

توصیه می شود که زنان باردار در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بافت لثه و دندان ها حتما با متخصص مشورت کنند.

علائم التهاب لثه در بارداری

علائم خاصی وجود دارد که باید مراقب آنها باشید:

لثه های قرمز
لثه های متورم یا دردناک
خونریزی لثه
طعم و یا بوی بد دهان
نحوه پیشگیری از التهاب لثه در بارداری
مراقبت روزانه دهان بهترین روش برای پیشگیری از التهاب لثه است
حداقل دو بار در روز مسواک بزنید (مخصوصا هنگام صبح)
روزانه یکبار نخ دندان استفاده کنید
از دهانشویه ضد میکروبی استفاده کنید
به طور منظم به دندانپزشک جهت معاینه مراجعه کنید

منبع:
https://www.sibesefidclinic.com/post/Oral-hygiene-in-pregnancy

https://www.waterpik.com/oral-health/blog/prevent-pregnancy-gingivitis/

گردآورنده:

مهندس عاطفه فریدون نیا