شاید برایتان جالب باشد که بدانید، بهداشت دهان و دندان، از آنچه که فکر می کنید، مهمتر است؛ تا جایی که بروز برخی بیماری های لثه می تواند باعث ایجاد انواع سرطان ازجمله سرطان دهان و حتی مرگ و میرهای ناشی از آن شود؛ البته بنا به دلایلی از جمله مصرف سیگار، رژیم غذایی نامناسب و…، این آمار در میان مردان بیشتر است. درواقع تحقیقات نشان می دهد که خطر ابتلا به سرطان، در مردانی که سابقه بیماری های لثه دارند، حدود 14 درصد بیشتر از مردانی است که به این بیماری مبتلا نشده اند. ما در این مقاله به بررسی ارتباط بهداشت ضعیف دهان و دندان و بروز بیماری سرطان می پردازیم. با ما همراه باشید.
بیماری های لثه و سرطان
بیماری عفونت لثه را با نشانه مهم التهاب بافت اطراف دندان یا لثه می توان شناخت. این بیماری در مراحل پیشرفته تر، منجر به تخریب لثه ها و حتی آسیب به استخوان نگاهدارنده دندان می شود.
طبق تحقیقاتی که در پیمایش های کشوری سلامت دهان و دندان انجام شده، حدود 98.13 درصد بزرگسالان سنین 35 الی 44 سال، به نوعی با پوسیدگی دندان روبرو شده و یا آن را بدون درمان رها کرده و یا به ترمیم دندان و یا کشیدن آن روی آورده اند.
خمیردندان 12 ساعته مریدنت تا 12 ساعت از رشد باکتری های دهان پیشگیری و با پیشگیری از تشکیل پلاک از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.
بر اساس یافته های پزشکان، نوعی آنزیم در برخی تومورهای سرطانی وجود دارد که در دهان افرادی که به بیماری های حاد لثه مبتلا هستند نیز یافت می شود. از طرفی محققان، ارتباطی میان باکتری های به وجود آورنده بیماری های لثه و ایجاد تومورهای سرطانی در بخش های مختلف بدن پیدا کرده اند.
ارتباط بهداشت ضعیف دهان و دندان با سرطان دهان
یکی از مهمترین انواع سرطان هایی که ممکن است به دلیل عدم رعایت بهداشت و دندان ایجاد شود، سرطان دهان است. هنگامی که برخی سلول های موجود در دهان، از فعالیت طبیعی خود بازمیمانند، بدون از بین رفتن، شروع به رشد و تکثیر غیرطبیعی می کنند، سرطان دهان ایجاد می شود. این سلول های غیرطبیعی به دیگر سلول های سالم، حمله کرده و موجب آسیب رساندن به بافت اطراف آن ها می شوند.
دهان، درون و بیرون لب های انسان را دربرگرفته است؛ از درون گونه ها گرفته تا دندان ها و لثه ها، بخشی از زبان که اصلی ترین بخش آن است، قسمت انتهایی دهان و سقف دهان. سرطان دهان، عموما سه بخش اصلی را تحت تاثیر قرار می دهد: لب ها، درون دهان و زبان.
البته این نوع سرطان، گاهی به گلو نیز آسیب می رساند؛ ناحیه ای در بخش پشت دهان که آن را حنجره می نامند. این نوع از سرطان را با عنوان سرطان گلو می شناسند. سرطان گلو عموما ناحیه پشت زبان، پشت سقف دهان، لوزه و بخش بالایی گلو را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم سرطان دهان، شباهت زیادی به علائم سایر بیماری های دهان و دندان دارد؛ اما ازجمله مهمترین آن ها می توان به سوزشی اشاره کرد که متوقف نمی شود و یا غده ای در دهان که از بین نمی رود. درد مزمن دهان، دندان و فک، افتادن دندان، لکه های سفید یا قرمز در دهان یا گلو، مشکل در بلع یا جویدن، ایجاد غده در گردن یا بوی بسیار بد دهان نیز از دیگر علائم این بیماری به شمار می رود.
تحقیقات نشان می دهد که یکی از بزرگترین دلایل بروز سرطان دهان، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است؛ البته باید گفت که در میان افراد مستعد مبتلا به این بیماری، افرادی که احتمال ابتلایشان بسیار بیشتر بود، همان افرادی بودند که علاوه بر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، تنباکو را نیز به صورت جویدنی نیز مصرف می کردند.
از طرفی نتیجه تحقیقات نشان می دهد که رعایت بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن به موقع، استفاده از نخ دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک و نیفتادن دندان ها از جمله عواملی است که خطر ابتلا به بیماری سرطان دهان را تا حد زیادی کاهش می دهد.
ارتباط بیماری های لثه با انواع سرطان
شاید تعجب کنید، اگر بگوییم که بیماری های عفونی لثه، تنها بر دهان، گلو و زبان تاثیر نداشته و می توانند باعث بروز سرطان در بخش های دیگر بدن نیز شوند؛ از جمله سرطان خون و کلیه و پانکراس (لوزالمعده). به طور مثال، احتمال ابتلا به سرطان لوزالمعده در مردانی که سابقه بیماری های لثه دارند، حدود 64 درصد بیشتر از مردانیست که این بیماری را نداشته اند. هرچه شدت بیماری لثه حادتر باشد، مثلا اگر در اثر این بیماری، دندان های فرد بیفتد، احتمال خطر ابتلا به سرطان نیز افزایش پیدا می کند. البته در تحقیقات به عمل آمده، هیچ ارتباط قابل توجهی میان سایر بیماری های دهان و دندان، مثل پوسیدگی دندان و ابتلا به سرطان لوزالمعده یافت نشده است.
سرطان خون نیز به دلیل عفونی شدن سلول های خونی ایجاد می شود که یکی از دلایل آن، پوسیدگی شدید دندان و بروز عفونت های حاد و مزمن دندان و لثه است. این عفونت ها درصورت عدم درمان، تشدید شده و کم کم از مینای دندان و تاج دندان عبور کرده، به ریشه و مغز دندان رسیده و از آنجا به عصب ها و سلول های خونی می روند و باعث بروز بیماری های حاد و مزمن می شوند.
پیشگیری
همانطور که می دانید، حفظ بهداشت دهان و دندان و رعایت نکات بهداشتی از بروز انواع سرطان و بیماری های دهان و دندان پیشگیری می کند.
روزی حداقل دوبار مسواک زدن، روزی حداقل یک بار استفاده از نخ دندان، مراجعه منظم (حداقل سالی دو بار) به دندانپزشک و نیز ترک سیگار، مواد مخدر و نیز مشروبات الکلی را در برنامه زندگی خود قرار دهید.
منابع:
