روکش دندان یا پروتز دندان، کالبدهای بسیار نازکی هستند که از موادی به رنگ دندان ساخته شده و طوری طراحی شده اند که سطح رویی دندان ها را بپوشانند تا ظاهر بهتری به آن ها ارائه دهند. این روکش ها به گونه ای ساخته می شوند که بتوان اندازه، شکل، طول و رنگ دندان را تغییر داد.
جنس روکش دندان، معمولا از پروسلین (نوعی چینی) یا مواد رزینی می باشد. روکش های دندان ساخته شده از پروسلین، مقاومت بیشتری در برابر لکه ها داشته و دندان را نیز بهتر پوشش می دهند. شما برای انتخاب بهترین نوع روکش مناسب با دندانتان، باید با دندانپزشکتان مشورت کنید.
انواع روکش دندان:
- روکش پی ام اف (PMF)
- روکش زیرکونیا (هزینه زیرکونیا از پی ام اف بیشتر است)
- روکش های زیبایی لمینت و کامپوزیت
کاربرد روکش دندان
معمولا از روکش دندانی در موارد زیر استفاده می شود:
- تغییر رنگ دندان ها (که به دلیل عصب کشی، مصرف تتراساکلین یا دیگر داروها، مصرف بیش از حد فلوراید و… اتفاق می افتد).
- فرسوده شدن دندان ها
- لب پر و یا شکسته شدن دندان ها
- داشتن دندان های نامتوازن، نابرابر یا نامرتب (برای مثال داشتن حفره یا برآمدگی در دندان)
- داشتن فاصله زیاد بین دندان ها (برای کم کردن فاصله میان دندان ها از روکش استفاده می شود)
مزایای روکش دندان
- ارائه ظاهری طبیعی به دندان ها
- سازگاری پروسلین با بافت لثه
- مقاوم بودن پروسلین روکش دندان نسبت به لکه
- امکان انتخاب رنگ روکش دندان ساخته شده از پروسلین
معایب روکش دندان
- غیرقابل بازگشت بودن (پس از روکش گذاری، امکان برداشتن آن وجود ندارد)
- گران بودن روکش دندان
- حساس شدن دندان به غذاها و نوشیدنی های داغ و سرد به دلیل حذف مینای دندان
- احتمال عدم تطابق رنگ روکش با رنگ دندان. درضمن امکان تغییر رنگ روکش دندان، پس از جایگذاری آن وجود ندارد؛ بنابراین اگر قصد سفید کردن دندان هایتان را دارید، باید پیش از روکش گذاری، این کار را انجام دهید.
- بیرون آمدن و افتادن روکش (البته این احتمال بسیار کم است). برای به حداقل رساندن احتمال این اتفاق، ناخن هایتان را نجوید؛ مداد، یخ یا دیگر وسایل سفت را گاز نزنید و درکل فشار زیادی به دندان هایتان وارد نکنید.
- احتمال بروز پوسیدگی دندان، حتی پس از روکش گذاری نیز وجود دارد.
- روکش دندان برای افرادی که دندان های چندان سالمی ندارند (برای مثال، افراد مبتلا به پوسیدگی دندان یا بیماری های حاد لثه)، یا دندان های ضعیفی دارند (دندان هایشان در اثر پوسیدگی، شکستگی و پر کردن زیاد، ضعیف شده) و یا برای افرادی که مینای دندانشان چندان ضخیم و مقاوم نیست، انتخاب خوبی نمی باشد.
روکش دندان چقدر دوام می آورد؟
روکش دندانی یکی از جایگزینهای دندان است که دوام نسبتا خوبی دارد. با وجود اینکه آنها دائمی نیستند، اما درصورت مراقبت درست، 10 الی 15 سال نیز دوام می آورند. هرنوع اتفاقی که به دندان طبیعی آسیب بزند، عمر روکش های دندان را نیز کاهش خواهد داد. روکش نیز مانند دندان ممکن است شکسته یا لبپر شود، بنابراین باید از گاز زدن خوراکی های بسیار سفت خودداری کنید. از نوشیدن بیش از حد قهوه، چای و نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید تا روکش هایی سالم داشته باشید.
روکش دندانهای جلو چقدر دوام می آورد؟
روکش دندانهای جلو نیز با تمام مشکلاتی که برای دندان های جلو پیش می آید، روبه رو می شود و نسبت به لکه دار شدن و شکستن، حساس تر نیز هست، اما با رعایت نکات بهداشت دهان و دندان، می توان انتظار داشت که روکش دندان جلو نیز به اندازه باقی روکش ها عمر کند.
آیا روکش دندان، دائمی است؟
پاسخ، ساده است: خیر. علی رغم اینکه این محصولات از پورسلین (نوعی چینی) محکم ساخته شده اند، اما دائمی نبوده و با توجه به انواع مختلفشان و نیز نحوه مراقبت از آن ها از 7 الی 15 سال استفاده مفید دارند. این روکش ها ممکن است در طول دوران استفاده، به ترمیم زیبایی و یا حتی جایگزینی نیاز داشته باشند.
چگونه دوام روکش های دندان را افزایش دهیم؟
راهی برای افزایش طول عمر روکش دندان، بیش از آنچه که بیان شد، وجود ندارد، اما شما می توانید با رعایت برخی نکات، در همان طول عمر روکش ها، استفاده مفیدی از آن ها داشته باشید تا از عمر مفیدشان کم نشده و یا نیاز به ترمیم یا جایگزینی نداشته باشند.
- نکات مربوط به بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و یک بار نیز از نخ دندان استفاده کنید. درضمن چکاپ شش ماه یک بار دندانپزشک را فراموش نکنید.
- در هنگام ورزش های جمعی که احتمال برخورد میان ورزشکاران یا ابزار ورزشی به صورت وجود دارد، از محافظ دندان استفاده کنید؛ درغیر این صورت، احتمال شکستگی یا لب پر شدن روکش دندانتان افزایش پیدا می کند.
- از دندان هایتان به عنوان ابزار استفاده نکنید. عاداتی مانند استفاده از دندان به عنوان قیچی و یا شکستن آجیل های بسته با دندان، بسیار خطرناک هستند. اینگونه کارها علاوه بر افزایش احتمال شکستگی یا لب پر شدن روکش دندان، جرم دندانی را نیز افزایش می دهد.
- اگر به دندان قروچه مبتلا هستید و به طور ناخودآگاه، به خصوص هنگام خواب، دندان ها و فکتان را به شدت روی هم چفت می کنید، بهتر است پس از استفاده از روکش دندان، این مسئله را با دندانپزشکتان مطرح کنید. ممکن است برای پیشگیری از شکستگی یا لب پر شدن دندان و روکش آن، نیاز به درمان و یا استفاده از محافظ دندان در هنگام خواب داشته باشید.
منابع:
