دندان هاي کودکان زماني که هنوز در رحم مادر خود هستند شکل مي گيرند و با يک مجموعه کامل از 20 دندان نهفته در لثه متولد مي شوند. به طور معمول اولين دندان کودک بين 6 تا 10 ماهگي ظاهر مي شود اما در برخي در سه ماهگي و در برخي ديگر در 12 ماهگي رشد مي کند و به مرور با بزرگتر شدن سن کودک دندان های اصلی جايگزين دندان های شيری می شوند.
در عکس پایین مقاله، انواع دندان هاي کودک و زمان رشد آن آمده است.
دندانهاي کودکان که به دندان هاي شيري شهرت دارند علاوه بر اينکه نقش مهمي در جويدن، گفتار و ظاهر کودک بازي مي کنند موجب رشد و توسعه فک شده و فضاهاي لازم براي رويش دندان هاي دايمي را حفظ مي کند. پوسيدگي دندان شيري مانند دندان بزرگسالان موجب درد و عفونت مي شود گاهي در شرايط حاد منجر به از دست رفتن دندان، زودتر موعد مي شود. بدين ترتيب دندانهاي مجاور به سمت محل خالي دندان كشيده شده، حركت كرده و فضاي موجود را تنگ تر مي نمايند. لذا رويش دندان دايمي دچار مشكل مي شود. از اين رو رعايت بهداشت دهان و دندان در کودکان از اهميت زيادي برخوردار مي باشد.
چگونه مي توان از دندان هاي کودک مراقبت کرد؟
شما مي توانيد خطر ابتلا به پوسيدگي دندان کودکتان را با حفظ رژيم غذايي سالم وکاهش مصرف شيرينيجات و مواد قندي، رعايت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک کاهش دهيد.
رژيم غذايي
پوسيدگي دندان از رايج ترين بيماري هاي مرتبط با تغذيه است که کودکان در تمام سنين به آن مبتلا مي شوند. يک رژيم غذائي متعادل، حاوي مقادير کافي کلسيم و فسفر نقش مهمي در تکامل دندانهاي کودکان دارد. مواد غذايي خصوصا” مواد غذايي شيرين يکي از علل اصلي پوسيدگي دندان ها مي باشد چرا که باکتري هاي موجود در دهان مواد غذايي و قندها را تجزيه کرده و اسيد توليد مي کند که منجر به از بين رفتن ميناي دندان و پوسيدگي مي شود، بنابراين بايد تا جايي که امکان دارد مقدار و دفعات استفاده از اين نوع مواد غذايي در رژيم غذايي کودکان کاهش يابد.
ميان وعده هاي سالم مثل نان، پنير، شير، انواع مغزها و سبزيجات به جاي تنقلات شيرين، نقش کمرنگ تري در پوسيدگي دندان هاي شيري دارد. شير و آب بهترين نوشيدني براي کودکان مي باشند اگرچه شيري که کودک، شب هنگام مي نوشد ريسک پوسيدگي دندان را افزايش مي دهد. به همين دليل توصيه مي شود مادر از يک سالگي به بعد ديگر شبها به کودک شير ندهد، چراکه کودک بيشتر به آن عادت کرده است و می توان اين عادت را به مرور کمرنگ کرد و از بين برد. همچنين توصيه می شود پس از شيردادن حتما با يک پارچه يا گاز طبي شير را از اطراف دندان‌ها پاک کنند يا به کودک آب بدهند تا خطر پوسيدگی دندان کاهش يابد.
بهداشت دندان
طبعا رعايت بهداشت دهان موجب سلامت دندانهاي شيري و دائمي مي‌شود. اگر کودکي از همان دوران بچگي نسبت به رعايت بهداشت دهان و دندان مقيد شود و اين مسأله به شکل عادت در رفتارهاي او نقش ببندد قطعا در دوران بزرگسالي هم با دقت و نظم بيشتري بهداشت دهان را رعايت مي‌کند.
مسواک اصلي ترين ابزار پاک کننده مکانيکي دندان ها براي حذف پلاک تشکيل شده بر روي سطوح دندان ها مي باشد. پس بنابراين چه خوب است پس از هر بار مصرف شير توسط نوزاد، دندان او با يک تنزيف يا گاز استريل و يا مسواک مخصوص نوزادان تميز شود. با بزرگ تر شدن نوزاد و بيشتر شدن دندان هاي او مي توان از مسواک نرم براي شستن دندان هاي او استفاده کرد احتمالا فاصله دندان هاي کودک شما در اين سن از يکديگر زياد مي باشد به همين دليل تا سن 3 سالگي يا بهتر بگوييم تا زماني که بين دندان هاي کودک شما فاصله است و مي توان آن فواصل را با مسواک تميز کرد نيازي به استفاده از نخ دندان نمي باشد. براي سلامت بيشتر دندان کودک، بهتر است روزي دو بار دندان هاي او مسواک زده شود و هر 3 ماه يکبار مسواک کودک تعويض شود.
يکي از سوالات رايج اين است که از چه سني کودک بايد از خمير دندان استفاده کند؟
بهتر است تا زير دوسال فقط از مسواک و آب براي تميز کردن دندان کودک استفاده شود يا مطابق با توصيه انجمن دندان پزشکي آمريکا تنها از خميردندان هاي فاقد فلورايد براي کودکان در اين سنين استفاده شود و پس از آن هم بايد از خمير دندان هاي مخصوص کودکان که حاوي مقدار کمتري فلورايد مي باشند مصرف شود و به کودک آموزش داده شود تا به میزان یک نخود خمیردندان بر روی مسواک قرار دهد و هرگز خمیردندان را نبلعد.
خمیردندان کودک مریدنت در طرح های جذاب برای ایجاد علاقه بیشتر در کودکان به مسواک زدن
مراجعه به دندانپزشک
از نظر آکادمي دندان پزشکي آمريکا اولين ملاقات کودک با دندان پزشک بايد در اولين سال تولد او صورت گيرد شايد اين ايده براي بسياري از والدين تعجب آور بوده باشد و از نظر آنها اين سن براي مراجعه به دندان پزشک خيلي زود باشد ولي طبق آمار به دست آمده از هر چهار کودک آمريکايي زير چهار سال يک کودک حداقل يک دندان پوسيده دارد. بعضي از کودکان بيشتر از همسن و سالهاي خود مستعد پوسيدگي دندان مي باشند که اين موضوع بايد در سنين خيلي پايين توسط دندان پزشک تشخيص داده شود.
ملاقات دندان پزشک از اولين سال تولد علاوه بر تشخيص پوسيدگی دندان قبل از پيشرفت بيماری و درمان در مراحل اوليه مزايای ديگری هم دارد که از آن جمله می توان به افزايش دانش والدين در موارد زیر اشاره کرد:
- چگونگي مراقبت از دهان نوزاد و کودکان نو پا
- ارتباط بين رژيم غذايي و بهداشت دهان و دندان
- عادات دهاني از جمله مکيدن انگشت شصت و اثرات منفي آن بر رشد دندان و فک
- استفاده به موقع و به اندازه از فلورايد
- کاهش ترس و استرس کودکان از دندان پزشک
علاوه بر اين، ويزيت منظم دندان ها توسط دندان پزشک براي نظارت بر رشد و توسعه فک و سلامت دندان هاي کودک از اهميت زيادي بر خور دار مي باشد.
گردآورنده
سميه عالی
منابع
WA-Newspapers-Feature-teeth love them or lose them
